Kì trước: Chuyển đổi sang IFRS � Có phải là trách nhiệm của riêng k� toán?
Việc áp dụng IFRS s� mang lại nhiều giá tr� tích cực cho các doanh nghiệp nhưng cũng đi kèm nhiều thách thức không nh� trên hành trình chuyển đổi và áp dụng Chuẩn mực này.
Thách thức 1: Khác biệt giữa IFRS và VAS trong cách tính lợi nhuận chịu thu�
Quyết định 345/QĐ-BTC quy định “Doanh nghiệp phải trình bày, thuyết minh chi tiết trong báo cáo tài chính đối với các nội dung khác biệt giữa lợi nhuận k� toán và thu nhập chịu thu� (nếu có). Doanh nghiệp thực hiện việc kê khai, nộp thu� theo quy định của pháp luật v� thuế�. Vì vậy, nảy sinh câu hỏi thường gặp: “Khi chuyển đổi, cách tính lợi nhuận chịu thu� như th� nào?�
Cho đến thời điểm hiện tại, vẫn chưa rõ cách tính thu� s� thay đổi như th� nào. Tuy rằng thu� có các quy định riêng, giữa cách tính doanh thu và chi phí theo quy định thu� và k� toán có những khác biệt v� thời điểm và cách ghi nhận. Tuy nhiên, phần lớn cách tính lợi nhuân cho mục đích tính thu� dựa trên tham chiếu với VAS, dùng lợi nhuận trên s� k� toán VAS là cơ s� đ� điều chỉnh cho các thu nhập và chi phí v� tính hợp l� và tính đầy đ� của các chứng t� k� toán, đ� có được lợi nhuận tính thu�.
Nếu doanh nghiệp chuyển đổi sang IFRS thay th� hoàn toàn VAS, vậy lợi nhuận tính thu� có tham chiếu với IFRS thay vì VAS? Đây là một câu hỏi vẫn chưa được tr� lời. Đ� quản tr� rủi ro, các doanh nghiệp có th� vẫn phải duy trì song song các báo cáo theo VAS và IFRS.
Thách thức 2: Ảnh hưởng đến đo lường và quản tr� hiệu qu� hoạt động
Do có s� khác biệt trong cách đo lường và thời điểm ghi nhận, doanh nghiệp có th� đạt KPIs nếu báo cáo theo VAS nhưng không đạt KPIs nếu đo lường theo IFRS, hoặc ngược lại, làm thay đổi lương thưởng và đãi ng� đối với ban điều hành và nhân viên, cũng như k� vọng của th� trường và các c� đông.
Như vậy khi xây dựng ngân sách và xác định KPIs, doanh nghiệp phải thống nhất được cách thức ghi nhận và đo lường đ� tránh các tranh cãi ảnh hưởng đến động lực và tinh thần làm việc của tập th� nhân viên. Ngoài ra, các hợp đồng mua bán, các điều khoản thương mại với khách hàng, nhà cung cấp và các đối tác có th� cần phải rà soát và điều chỉnh theo IFRS đ� phản ánh kịp thời n� lực của ban điều hành và tập th� nhân viên trong từng thời k�.
Thách thức 3: Thu thập d� liệu, chỉnh sửa quy trình hoạt động và h� thống
Những ai đã từng tham gia lập báo cáo IFRS, nhất là báo cáo hợp nhất, dựa vào s� k� toán đang ghi nhận bút toán theo VAS, s� thấu hiểu được đ� phức tạp và lượng thời gian lớn cũng như s� vất v� hơn thường l� của k� toán viên khi thu thập, phân tích, sắp xếp lại d� liệu theo các yêu cầu ghi nhận và trình bày của IFRS mà không có sẵn trong h� thống d� liệu hiện tại của công ty.
Vì vậy, nếu phải lập báo cáo IFRS định k�, một mong muốn rất t� nhiên của doanh nghiệp là h� thống lại tất c� các d� liệu cần thiết này, đảm bảo doanh nghiệp có đầy đ� quy trình đ� thu thập và luôn có sẵn d� liệu đáng tin cậy trong h� thống đ� phục v� quá trình lập báo cáo nhanh chóng, không cần phải tốn thời gian thu thập x� lý d� liệu mỗi khi cần. Hơn nữa, các doanh nghiệp cần rà soát đ� đảm bảo các trường thông tin thu thập phải đầy đ� các thông s� cần thiết đ� phục v� cho việc lập báo cáo, nhưng cũng không thừa đ� tránh lãng phí nguồn lực nhập và bảo quản d� liệu.
Hiện nay, trên th� trường có nhiều giải pháp công ngh� phục v� cho nhu cầu này. Đi kèm với đó là ng� nhận rằng khi cài đặt một phần mềm ERP, ch� cần áp dụng toàn b� h� thống quy trình và tài khoản sẵn có là công ty s� thu thập được đầy đ� d� liệu cần thiết cho việc lập báo cáo IFRS.
Tuy nhiên, s� thật là các doanh nghiệp cần một giải pháp ERP có áp dụng IFRS “may đo� cho phù hợp với doanh nghiệp của mình. Đ� đạt được điều này, các chuyên gia IFRS phải theo sát, xuyên suốt quá trình doanh nghiệp triển khai h� thống đ� đưa ra c� vấn phù hợp với doanh nghiệp, c� th� như bảng sau.
Thách thức 4: Con người và k� năng mới
Con người là yếu t� then chốt quyết định s� thành công của việc chuyển đổi IFRS. Hiện nay, các công ty tư vấn như có th� h� tr� khách hàng của mình xây dựng cơ cấu t� chức, quy trình biểu mẫu và triển khai giải pháp t� động hóa trong việc chuyển đổi IFRS. Tuy nhiên, việc làm ch� được quy trình, h� thống mới cũng như liên tục cập nhật các thay đổi của IFRS hoàn toàn ph� thuôc vào đội ngũ nhân s� của các công ty. Đ� giúp các doanh nghiệp đạt được điều này, IFRS Academy của 㣨Leyu h� tr� đào tạo, chuyển giao kiến thức và chia s� các cập nhật mới v� IFRS cho các công ty.
Đánh giá đúng tầm quan trọng và tính chất phức tạp của IFRS, các doanh nghiệp s� có s� chuẩn b� đầy đ� v� nguồn lực và đào tạo đội ngũ nhân s� giúp công ty không ch� tuân th� theo các yêu cầu mới của luật định mà t� ch� trong công tác đo lường và báo cáo, gia tăng tính minh bạch của thông tin, và đạt được s� tin tưởng của các nhà đầu tư và đối tác.
Bài viết liên quan
Kết nối với chúng tôi
Lâm Th� Ngọc Hảo
Thành viên Điều hành, Trưởng B� phận Tư vấn Chuyển đổi doanh nghiệp
㣨Leyu Việt Nam
