Ngày 06/01/2025, Chính ph� đã ban hành Ngh� định 05/2025/NĐ-CP (�Ngh� định 05�) (có hiệu lực cùng ngày) đ� sửa đổi, b� sung một s� điều của Ngh� định 08/2022/NĐ-CP (�Ngh� định 08�) hướng dẫn Luật Bảo v� môi trường 2020 (“Luật BVMT 2020�). Trong các nội dung được điều chỉnh tại Ngh� định 05, đáng chú ý là các quy định điều chỉnh trách nhiệm m� rộng của nhà sản xuất, nhà nhập khẩu trong việc x� lý chất thải và tái ch� sản phẩm, bao bì (�EPR�) so với các quy định tại Ngh� định 08 sau gần ba năm áp dụng. Một s� thay đổi đáng chú ý gồm có:
1. Xác định rõ đối tượng chịu trách nhiệm thực hiện nghĩa v� EPR
Trước đây, theo quy định của Ngh� định 08, đối tượng có nghĩa v� thực hiện EPR ch� bao gồm các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu một s� sản phẩm, hàng hóa nhằm đưa ra th� trường Việt Nam. Tuy nhiên, Ngh� định 05 làm rõ nhóm đối tượng này bao gồm �t� chức, cá nhân chịu trách nhiệm v� chất lượng và ghi nhãn sản phẩm, hàng hóa tại Việt Nam theo quy định của pháp luật v� chất lượng sản phẩm, hàng hóa�. Như vậy, việc b� sung quy định nói trên là cơ s� đ� xác định các đối tượng ôԲ thuộc phạm vi chịu trách nhiệm thực hiện EPR như t� chức, cá nhân thực hiện dịch v� nhập khẩu.
Ngoài ra, Ngh� định 05 cũng sửa đổi quy định xác định các trường hợp miễn tr� thực hiện nghĩa v� EPR, bao gồm:
- Điều chỉnh tiêu chí xác định các đối tượng được miễn tr� nghĩa v� EPR, theo đó s� áp dụng đối với nhà sản xuất, nhà nhập khẩu có doanh thu bán sản phẩm dưới 30 t� đồng. C� th� hơn, Ngh� định 05 điều chỉnh căn c� miễn tr� (i) đối với nhà sản xuất là �doanh thu t� việc bán hàng hóa và cung cấp dịch v�� và (ii) đối với nhà nhập khẩu là �tổng giá tr� nhập khẩu�, được điều chỉnh thành �doanh thu bán sản phẩm�, đồng thời tăng mức giới hạn giá tr� miễn tr� đối với nhà nhập khẩu t� dưới 20 t� đồng thành dưới 30 t� đồng.
- B� sung trường hợp nhà sản xuất đã đưa bao bì ra th� trường và bao bì đó được chính nhà sản xuất thu hồi, đóng gói đ� tiếp tục đưa ra th� trường với t� l� bằng hoặc cao hơn t� l� tái ch� bắt buộc, qua đó khuyến khích việc tái s� dụng bao bì của các nhà sản xuất.
2. B� sung trường hợp loại tr� khi xác định t� l� tái ch� bắt buộc
Đối với các trường hợp tái ch� ôԲ được tính vào t� l� tái ch� bắt buộc: Ngh� định 05 bảo lưu đối với trường hợp tái ch� ph� liệu nhập khẩu đã được quy định tại Ngh� định 08, đồng thời b� sung các trường hợp tái ch� (i) bao bì là chất thải phát sinh t� quá trình sản xuất công nghiệp và (ii) sản phẩm lỗi b� thải loại trong quá trình sản xuất.
3. B� sung quy định điều chỉnh hình thức thực hiện trách nhiệm tái ch�
Theo quy định tại Luật BVMT 2020 và Ngh� định 08, nhà sản xuất, nhà nhập khẩu có th� chọn thực hiện trách nhiệm tái ch� sản phẩm, bao bì theo một trong các hình thức: (i) t� chức tái ch� sản phẩm, bao bì; hoặc (ii) đóng góp tài chính vào Qu� Bảo v� môi trường Việt Nam1 đ� h� tr� tái ch�. Trường hợp chọn hình thức �t� chức tái ch� sản phẩm, bao bì�, nhà sản xuất, nhà nhập khẩu có th� chọn thực hiện thông qua một hoặc kết hợp các cách thức: (a) t� thực hiện tái ch�, (b) thuê đơn v� tái ch� đ� thực hiện tái ch�; (c) ủy quyền cho t� chức trung gian (�bên được ủy quyền�) đ� t� chức thực hiện tái ch�.
Đối với cách thức đã đ� cập � điểm (b) nêu trên: �thuê đơn v� tái ch� đ� thực hiện tái ch��, các nhà sản xuất, nhà nhập khẩu và các đơn v� tái ch� thường gặp khó khăn trong việc xác định liệu đơn v� tái ch� đó đã đáp ứng đ� các điều kiện theo luật định hay chưa, vì Ngh� định 08 và các văn bản có liên quan ôԲ quy định các tiêu chí xác định. Bất cập này dẫn đến thực t� các nhà sản xuất, nhà nhập khẩu có xu hướng lựa chọn các đơn v� tái ch� được liệt kê trong danh sách công b� các đơn v� tái ch� của B� Tài nguyên và Môi trường, mặc dù ôԲ có quy định nào nhằm hạn ch� đối với các đơn v� tái ch� ngoài danh sách đó. Do đó, Ngh� định 05 làm rõ yêu cầu đối với các đơn v� tái ch� phải �có giấy phép môi trường hoặc giấy phép môi trường thành phần trong đó có nội dung tái ch� sản phẩm, bao bì�, t� đó tạo cơ s� đ� xác định việc đáp ứng điều kiện theo luật định đối với các đơn v� tái ch�.
Đối với cách thức � điểm (c) nêu trên: �ủy quyền cho bên được ủy quyền�, Ngh� định 05 b� sung quy định làm rõ trách nhiệm của đơn v� này phải �t� chức thu gom và chịu trách nhiệm đối với khối lượng sản phẩm, bao bì làm nguyên liệu cho đơn v� tái ch� tương ứng với khối lượng nhận ủy quyền�, đồng thời ôԲ được ủy quyền lại cho t� chức khác nếu chưa được s� đồng ý của nhà sản xuất, nhập khẩu đã u� quyền.
Ngoài ra, Ngh� định 05 c� th� hóa hình thức công b� các đơn v� tái ch� và bên được ủy quyền. Theo đó, B� Tài nguyên và Môi trường s� công b� các đơn v� đáp ứng điều kiện trên H� thống thông tin EPR quốc gia trong vòng năm ngày làm việc k� t� khi nhận được đ� ngh�, thay vì phải ch� thời gian dài đ� được đánh giá và được công b� như trước đây.
Bên cạnh đó, Ngh� định 05 nêu rõ Chính ph� khuyến khích các nhà sản xuất, nhà nhập khẩu thực hiện trách nhiệm tái ch� thông qua hình thức �t� chức tái ch� sản phẩm, bao bì� thay vì đóng góp tài chính vào Qu� Bảo v� môi trường Việt Nam (qu� này được thành lập theo Quyết định 78/2014/QĐ-TTg ngày 26/12/2014 của Th� tướng Chính ph�). Quan điểm này một phần đ� cao trách nhiệm của nhà sản xuất, nhà nhập khẩu trong việc ch� động thực hiện các nghĩa v� tái ch�, đồng thời phù hợp với bối cảnh hình thức đóng góp tài chính vào Qu� Bảo v� môi trường Việt Nam trên thực t� khó thực hiện bởi thành t� �định mức chi phí tái ch� hợp lý, hợp l� đối với một đơn v� khối lượng sản phẩm, bao bì� (Fs) trong công thức xác định mức đóng góp tài chính vẫn chưa được ban hành cũng như vẫn còn nhiều quan điểm bất đồng giữa doanh nghiệp và cơ quan quản lý nhà nước v� giá tr� Fs hợp lý. Ngoài ra, Ngh� định 05 sửa đổi thời hạn đóng góp tài chính vào Qu� Bảo v� môi trường Việt Nam theo hướng yêu cầu đóng một đợt trước ngày 20/04 hằng năm, thay vì cho phép chia làm hai đợt như trước kia.
4. Điều chỉnh quy định v� thực hiện h� tr� hoạt động tái ch� sản phẩm, bao bì và hoạt động x� lý chất thải
Ngh� định 05 xóa b� các quy định v� h� sơ, quy trình, th� tục đ� ngh� h� tr� tài chính t� Qu� Bảo v� môi trường Việt Nam cho hoạt động tái ch� sản phẩm, bao bì và hoạt động x� lý chất thải. Thay vào đó, quy định mới yêu cầu B� Tài nguyên và Môi trường s� ch� trì, phối hợp với B� Tài chính đ� xây dựng và trình Chính ph� ban hành quy định c� th� v� việc h� tr� tài chính.
Với việc xóa b� nêu trên, các đơn v�, t� chức có nhu cầu đ� ngh� h� tr� tài chính t� Qu� Bảo v� môi trường Việt Nam s� ôԲ còn cơ ch� đ� đăng ký đ� ngh� h� tr� và cần phải ch� ban hành quy định c� th� trong thời gian tới.
Lưu ý dành cho doanh nghiệp khi thực hiện các quy định mới
Nhằm tuân th� Ngh� định 05 và các quy định có liên quan, doanh nghiệp cần lưu ý:
(i) Rà soát hoạt động nhằm xác định doanh nghiệp có thuộc đối tượng chịu trách nhiệm (hoặc được miễn tr�) thực hiện EPR hay ôԲ, đặc biệt đối với doanh nghiệp chịu trách nhiệm v� chất lượng và ghi nhãn sản phẩm, hàng hoá;
(ii) T� chức tái ch� sản phẩm và bao bì thay vì đóng góp tài chính vào Qu� Bảo v� môi trường Việt Nam do các quy định điều chỉnh việc đóng góp tài chính chưa rõ ràng;
(iii) Rà soát và đăng ký cấp hoặc điều chỉnh giấy phép môi trường và giấy phép môi trường thành phần (nếu cần) nhằm tuân th� quy định mới tại Ngh� định 05, đồng thời đ� ngh� B� Tài nguyên và Môi trường công b� thông tin lên H� thống EPR quốc gia;
(iv) Cập nhật các hướng dẫn t� cơ quan có thẩm quyền và tham vấn các chuyên gia v� tác động, việc áp dụng và tuân th� các quy định v� EPR đối với hoạt động của doanh nghiệp.
Nếu anh/ch� có bất k� câu hỏi hoặc yêu cầu bất k� thông tin b� sung nào, vui lòng liên h� với Bà Nguyễn Mai Phương � Luật sư Điều hành và Bà Chu Th� Giang � Phó Giám Đốc, Công ty Luật 㣨Leyu Việt Nam.
Bản tin này ch� nhằm cung cấp thông tin chung và ôԲ thay th� cho tư vấn pháp lý.
1 Qu� Bảo v� môi trường Việt Nam được t� chức và hoạt động theo Quyết định s� 78/2014/QĐ-TTg ngày 26/12/2014 của Th� tướng Chính ph�, là t� chức tài chính nhà nước trực thuộc B� Tài nguyên và Môi trường, có chức năng cho vay lãi suất ưu đãi, tài tr�, h� tr� lãi suất cho các d� án bảo v� môi trường và ứng phó với biến đổi khí hậu trên toàn quốc.
Tải bản tin v� máy
Đừng b� l� cập nhật mới nhất
Đăng ký cổng Cập nhật Thu� và Pháp luật của 㣨Leyu đ� nhận thông tin mới nhất v� hòm thư của quý v�